Yaddaşa ziyanlı 10 vərdiş və gücləndirmək üçün QİDALAR

Məktəbə və ya universitetə gedənlər ilk növbədə yeni dərsləri necə mənimsəməklərini gözlərinin qarşısına gətirilər. Yay tətilindən sonra beyin də dincəlir və onu yenidən işə salmaq üçün zehni əməyi gücləndirmək lazım gəlir. Təhsildə çoxunun rəqabət aparmasını nəzərə alsaq daha böyük nailiyyət əldə etmək istəyənlər çoxdur. Zehni fəaliyyəti çoxlu oxumaq və oxuduqlarını həzm etdirməklə genişləndirmək olar. Bunun üçün gündəlik rejim və qida önəm kəsb edir.

Rusiya Tibb Elmləri Akademiyasının Qidalanma institutunun alimləri müxtəlif qidaların beyin fəaliyyətinə təsirini öyrənərək maraqlı nəticəyə gəlmişlər. Məlum olmuşdur ki, beyin hüceyrələrinin fəaliyyətini ən adi qida məhsullarının köməyi ilə stimulə etmək olar. Əsas məsələ hansı məhsulun tərkibində nədən nə qədər olduğunu bilməkdir.
İnsan beyni mürəkkəb mexanizmdir və onun normal fəaliyyəti üçün sinir hüceyrələri (100 milyarddan artıqdır) çoxlu miqdarda enerji almalıdır.
Məlumdur ki, beyin qəbul edilən qidadan alınan enerjinin 20%-ni mənimsəyir. Ona görə də elə qidalar seçib yemək lazımdır ki, onlardan alınan enerji orqanizm üçün kifayət etsin.


Görəsən, bu keyfiyyətlər yediyimiz hansı qida məhsullarında var?

• Kök – maddələr mübadiləsini stimulə edilir. Yaddaşı möhkəmləndirir, öyrənilmiş materiallırın mənimsənilməsinə və yadda saxlanmasına kömək edir. Tələbə və məktəblilərin imtahandan əvvəl sürtgəcdən keçirilmiş kökə bitki yağı qatıb yeməsi məsləhətdir.
• Ananas – yaradıcı peşə ilə məşğul olan insanlar üçün vacibdir. Yaddaşda irihəcmli mətnlər və notlar saxlanması probleminə yardım edir. Onun tərkibində olan C vitamini tez bir zamanda fikirləri səfərbər etməyə kömək edir. Eyni zamanda onun kalorisi azdır.
• Avakado – tərkibində çoxlu miqdarda yağ turşuları olduğundan qısa müddətli yaddaş üçün yaxşı mənbədir.
• Baş soğan – zehni yorğunluğu və psixi əzginliyi aradan qaldırır. Həmçinin qanı durulaşdırır, beynin oksigenlə təminatını asanlaşdırır.
• Qoz - sinir sistemini möhkəmləndirir, baş beynin fəaliyyətini stimulə edir. Məsuliyyətli məruzələr, çıxışlar, konsertlərə hazırlaşanlar qoz yeməyi unutmasınlar.
• Xırda dəniz xərçəngləri – beyni yağ turşuları ilə təchiz edir ki, onlar da diqqəti möhkəmləndirirlər. Gün ərzində 100 qram yemək kifayətdir. Lakin nəzərə almaq lazımdır ki, onlara yalnız kulinar işləmədən sonra duz tökmək olar.
• Əncir – tərkibindəki maddələrə görə aspirinə yaxındır, yəni beyni təmizləyir, beynin yeni ideyalara olan həssaslığını artırır. Əncirin tərkibində olan efir yağları qanı durulaşdırır, beyni oksigenlə yaxşı təchiz edir. Ona görə də yaradıcı işlə məşğul olanlara əncir yemək məsləhət görülür.
• Zirə – tərkibində olan efir yağları sinir sistemini stimulə edir. Cirə çayı içmək məsləhətdir: 1 stəkan suya 2 çay qaşıq quru kütlə əlavə edilərək dəmlənilir.
• Kələm – qalxanvari vəzinin aktivliyini azaldır, sinir sistemini sakitləşdirir.
• Limon – informasiyaların qəbulunu asanlaşdırır, tərkibindəki C vitamininin yüksək dozası iş qabiliyyətini artırır.
• Qaragilə – baş beynin qan dövranını yaxşılaşdırır, görmə qabiliyyətinə müsbət təsir edir.
• İstiot – tərkibində C vitamini və kalium var. Onların çatışmazlığı zamanı yaddaş pozğunluğu, yorğunluq, əllərin və ayaqların soyuması, axşamlar isə qıcolmalar baş verir. Yuxu səthi olur, soyuqdəymə hallarına tez-tez rast gəlinir. Bağırsaq fəaliyyəti pisləşir, dəri qaşınır, yaralar gec sağalır, döyənəklər əmələ gəlir. Bütün bunlara qarşı gündə 2-3 dəfə qırmızı istiot yemək məsləhətdir.
• Ginqko biloba - bir çox müsbət təsirləri ilə bərabər beynə kifayət qədər oksigen və qidalı maddələr daxil olmasını təmin edir, sinir hüceyrələrinin qocalmasının qarşısını alır. Ondan hazırlanmış məhsul fenomenal təbii məcun əks göstərişsiz və əlavə təsirsiz təbii tənzimləyicilərdir.
Bu məcunun qəbulundan 3 həftə sonra onun müsbət effekti hiss olunmağa başlayır. Yaşı 60-ı ötmüş insanlara ildə 3 dəfə 3 həftəlik kursla onu qəbul etmək məsləhətdir.
• Balığın tərkibi fosfor, yod, kalium ilə zəngindir ki, bunlar da sinir sisteminin normal fəaliyyəti üçün vacibdir.

Beyinə zərər verən vərdişlərimiz

1) Nahar etməmək
Nahar etməyən şəxslərin qan şəkərinin səviyyəsi aşağı olur. Bu vəziyyət beyin üçün qeyri- kafi qida tədarük edilməsinə və sonunda beyin degenerasiyasına gətirib çıxarır…
2) Həddindən artıq yemək.Beyin arteriyalarının sərtləşməyinə səbəb olaraq, zehin gücünün azalmasına gətirib çıxarır…
3) Siqaret çəkmək. Çoxlu beyin büzülməsinə səbəb olur və Alzheimer xəstəliyinə yol aça bilər.
4) Yüksək şəkər istehlakı. Daha çox şəkər zülalların və qidaların sorulmasını dayandırar və balanssız bəslənməyə səbəb olaraq beynin inkişafına mane ola bilər.
5) Hava çirklənməsi. Beyin bədənimizdə ən çox oksigen istehlak edən orqandır. Çirkli havanın tənəffüs edilməsi, beynə gedən oksigeni azaldır və beynin səmərəsini aşağı salır.
6) Yuxu çatışmazlığı. Yuxu beynimizin dinlənməsini təmin edir. Yuxudan uzun müddətli məhrum olmaq beyin hüceyrələrinin ölməsini sürətləndirir.
7) Yatarkən başı örtmək. Başı örtərək yatmaq, karbon konsentrasiyasını artırır və beyinə ziyan verən təsirlərə yol aça bilər.
8) Xəstəlik zamanı beyni işlətmək. Xəstə ikən çox işləmək və ya öyrənmək beyin fəaliyyətinin azalmasına yol aça bilər və beyinə ziyan verə bilər.
9) Xəbərdar edici düşüncələrdə əskiklik. Düşünmək beyin gimnastikası üçün ən yaxşı yoldur, beyni xəbərdar edən düşüncələrin əskikliyi beyin daralmasına yol aça bilər. Tapmaca və xəyal qurmaq beyin üçün yaxşı məşqdir.
10) Az danışmaq. Zehni söhbətlər beynin fəaliyyətini yaxşılaşdırır. (Fito.az)